Capaciteitsorgaan bevestigt: meer gespecialiseerd verpleegkundigen nodig

Het Capaciteitsorgaan concludeert - net als in voorgaande jaren - in een rapport dat er méér gespecialiseerd verpleegkundigen moeten worden opgeleid in ons land. V&VN ziet de raming van het orgaan voor het aantal opleidingsplekken als een belangrijk signaal. Tegelijkertijd wijst V&VN erop dat er te weinig instromers in de zorg zijn. “Er moet fors worden geïnvesteerd in opleiden en loopbaanontwikkeling.” Dat zegt Jaap Kappert, die als V&VN-bestuurslid betrokken is bij het Capaciteitsorgaan.

Op donderdag 12 december heeft het Capaciteitsorgaan een deelrapport uitgebracht. Dit rapport gaat over in totaal zeventien (grotendeels) verpleegkundige specialisaties. Denk aan gespecialiseerd verpleegkundigen in het ziekenhuis, de ambulancezorg én een aantal medisch ondersteunende beroepen, waaronder anesthesiemedewerkers en operatieassistenten. “Het is belangrijk dat ook verpleegkundigen worden betrokken bij het opleidings- en loopbaanvraagstuk van de toekomst”, zegt Kappert.

Hoge vacaturegraad

Het Capaciteitsorgaan heeft zowel op landelijk als regionaal niveau berekend hoeveel gespecialiseerd verpleegkundigen en medisch ondersteuners (voor de zeventien ziekenhuisspecialisaties en de ambulancezorg) nodig zijn om aan de zorgvraag te kunnen voldoen.

Het orgaan adviseert de minister van Volksgezondheid om jaarlijks 4.311 gespecialiseerd verpleegkundigen op te leiden, om zo in 2029 over voldoende zorgprofessionals te kunnen beschikken. Kappert: “Het goede nieuws is dat we qua opleidingsaantallen weer op het niveau zitten van begin 2020, dus voor de uitbraak van de COVID-pandemie.”

Ondanks deze raming blijft het arbeidsmarkttekort aan verpleegkundige specialisaties en medisch ondersteunende beroepen fors. Kappert: “De werkdruk zet de investering in ontwikkeling en loopbanen onder druk.” De tekorten komen in het rapport van het Capaciteitsorgaan tot uiting in een relatief hoge vacaturegraad (van 3,5 tot 10,9 procent) per specialisatie. “De lichte groei in het aantal opleidingsplekken met 6 procent is nog steeds onvoldoende om te voorzien in de toekomstige behoefte aan zorgprofessionals.”

Cultuur kan beter

“De cultuur van opleiden moet echt sterk worden verbeterd. Verpleegkundigen willen worden uitgedaagd in hun werk. Ze willen kunnen doorleren en hun vaardigheden ontwikkelen. Dát leidt tot behoud van medewerkers”, vervolgt de V&VN-bestuurder.

“Tegenwoordig biedt het opleiden in modules (zogenoemde EPA’s) alle ruimte voor het volgen van leerroutes op maat die passen bij hun loopbaan. Dit kan naast het volgen van een complete diplomaroute. Laat verpleegkundig praktijkopleiders of verpleegkundige teams hierover meedenken. De lijn van flexibel opleiden moeten trouwens ook worden ingezet bij specialistische kennis in de wijkverpleging en de ouderenzorg.

“We horen vaak dat de begeleiding van professionals in opleiding door de grote werkdruk lastig is. Het bezuinigen op arbeidsmarktmiddelen, zoals het afschaffen van het Stagefonds, is daaraan ook volstrekt tegengesteld. We moeten dus ook blijven investeren in goed opleiden in de mbo- en hbo-beroepsopleiding met bijbehorende goede stages”, besluit Kappert.